Cầm giữ tài sản là gì? Cầm giữ tài sản phát sinh từ thời điểm nào? Quyền và nghĩa vụ của bên cầm giữ tài sản là gì?

Nội dung chính

• Cầm giữ tài sản là gì? Cầm giữ tài sản phát sinh từ thời điểm nào?
• Quyền và nghĩa vụ của bên cầm giữ tài sản là gì?
• Tài sản cầm giữ phát sinh hoa lợi không phải là kết quả của việc khai thác tài sản thì có phải giao lại hoa lợi cho bên có nghĩa vụ không?

Cầm giữ tài sản là gì? Cầm giữ tài sản phát sinh từ thời điểm nào?

Căn cứ vào Điều 346 Bộ luật Dân sự 2015 về cầm giữ tài sản như sau:

Cầm giữ tài sản

Cầm giữ tài sản là việc bên có quyền (sau đây gọi là bên cầm giữ) đang nắm giữ hợp pháp tài sản là đối tượng của hợp đồng song vụ được chiếm giữ tài sản trong trường hợp bên có nghĩa vụ không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ.

Như vậy, căn cứ theo quy định trên thì cầm giữ tài sản là việc bên có quyền (bên cầm giữ) đang nắm giữ hợp pháp tài sản là đối tượng của hợp đồng song vụ được chiếm giữ tài sản trong trường hợp bên có nghĩa vụ không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ.

Bên cạnh đó, tại Điều 347 Bộ luật Dân sự 2015 có quy định như sau:

Xác lập cầm giữ tài sản

1. Cầm giữ tài sản phát sinh từ thời điểm đến hạn thực hiện nghĩa vụ mà bên có nghĩa vụ không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ.

2. Cầm giữ tài sản phát sinh hiệu lực đối kháng với người thứ ba kể từ thời điểm bên cầm giữ chiếm giữ tài sản.

Theo đó, cầm giữ tài sản phát sinh từ thời điểm đến hạn thực hiện nghĩa vụ mà bên có nghĩa vụ không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ.

Cầm giữ tài sản là gì? Cầm giữ tài sản phát sinh từ thời điểm nào? Quyền và nghĩa vụ của bên cầm giữ tài sản là gì? (Hình từ Internet)

Quyền và nghĩa vụ của bên cầm giữ tài sản là gì?

Quyền và nghĩa vụ của bên cầm giữ tài sản như sau:

(1) Quyền của bên cầm giữ tài sản (Điều 348 Bộ luật Dân sự 2015):

- Yêu cầu bên có nghĩa vụ phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ phát sinh từ hợp đồng song vụ.

- Yêu cầu bên có nghĩa vụ phải thanh toán chi phí cần thiết cho việc bảo quản, giữ gìn tài sản cầm giữ.

- Được khai thác tài sản cầm giữ để thu hoa lợi, lợi tức nếu được bên có nghĩa vụ đồng ý.

Giá trị của việc khai thác tài sản cầm giữ được bù trừ vào giá trị nghĩa vụ của bên có nghĩa vụ.

(2) Nghĩa vụ của bên cầm giữ tài sản (Điều 349 Bộ luật Dân sự 2015):

- Giữ gìn, bảo quản tài sản cầm giữ.

- Không được thay đổi tình trạng của tài sản cầm giữ.

- Không được chuyển giao, sử dụng tài sản cầm giữ nếu không có sự đồng ý của bên có nghĩa vụ.

- Giao lại tài sản cầm giữ khi nghĩa vụ đã được thực hiện.

- Bồi thường thiệt hại nếu làm mất hoặc hư hỏng tài sản cầm giữ.

Lưu ý:

Căn cứ theo Điều 350 Bộ luật Dân sự 2015 thì cầm giữ tài sản chấm dứt trong trường hợp sau đây:

- Bên cầm giữ không còn chiếm giữ tài sản trên thực tế.

- Các bên thỏa thuận sử dụng biện pháp bảo đảm khác để thay thế cho cầm giữ.

- Nghĩa vụ đã được thực hiện xong.

- Tài sản cầm giữ không còn.

- Theo thỏa thuận của các bên.

Tài sản cầm giữ phát sinh hoa lợi không phải là kết quả của việc khai thác tài sản thì có phải giao lại hoa lợi cho bên có nghĩa vụ không?

Căn cứ vào Điều 48 Nghị định 21/2021/NĐ-CP quy định về thực hiện quyền cầm giữ như sau:

Thực hiện quyền cầm giữ

1. Bên cầm giữ chỉ được cầm giữ tài sản hoặc phần tài sản liên quan trực tiếp đến phần nghĩa vụ bị vi phạm. Trường hợp đối tượng của phần nghĩa vụ bị vi phạm bao gồm nhiều tài sản thì bên cầm giữ có quyền lựa chọn tài sản để cầm giữ.

2. Đối tượng của nghĩa vụ bị vi phạm là công việc để tạo ra sản phẩm thì bên cầm giữ chiếm giữ sản phẩm được tạo ra hoặc nguyên vật liệu để tạo ra sản phẩm. Trường hợp đối tượng của nghĩa vụ bị vi phạm là công việc không tạo ra sản phẩm thì bên cầm giữ chiếm giữ công cụ, phương tiện được bên có nghĩa vụ giao để thực hiện công việc.

3. Tài sản cầm giữ phát sinh hoa lợi không phải là kết quả của việc khai thác tài sản cầm giữ thì bên cầm giữ phải giao lại hoa lợi này cho bên có nghĩa vụ. Trường hợp bên cầm giữ đang quản lý hoa lợi mà đối tượng của nghĩa vụ đã được giao cho bên có nghĩa vụ trước thời điểm người này vi phạm nghĩa vụ thì bên cầm giữ chiếm giữ hoa lợi cho đến khi nghĩa vụ đối với bên cầm giữ đã được hoàn thành.

Như vậy, trường hợp tài sản cầm giữ phát sinh hoa lợi không phải là kết quả của việc khai thác tài sản cầm giữ thì bên cầm giữ phải giao lại hoa lợi này cho bên có nghĩa vụ.

Trường hợp bên cầm giữ đang quản lý hoa lợi mà đối tượng của nghĩa vụ đã được giao cho bên có nghĩa vụ trước thời điểm người này vi phạm nghĩa vụ thì bên cầm giữ chiếm giữ hoa lợi cho đến khi nghĩa vụ đối với bên cầm giữ đã được hoàn thành.