Nghịch ngữ là gì? Tác dụng của biện pháp tu từ nghịch ngữ? Cho ví dụ về biện pháp tu từ nghịch ngữ?

Nội dung chính

• Nghịch ngữ là gì? Tác dụng của biện pháp tu từ nghịch ngữ? Cho ví dụ về biện pháp tu từ nghịch ngữ?
• Đặc điểm và tác dụng của nghịch ngữ là nội dung được học trong chương trình Ngữ văn lớp mấy?
• Yêu cầu cần đạt đối với đọc hiểu văn bản văn học trong chương trình Ngữ văn lớp 12?

Nghịch ngữ là gì? Tác dụng của biện pháp tu từ nghịch ngữ? Cho ví dụ về biện pháp tu từ nghịch ngữ?

Nghịch ngữ là biện pháp tu từ mà theo đó, người nói (người viết) sử dụng trong cùng một câu hoặc một đoạn văn những từ ngữ hoặc câu có nghĩa trái ngược nhau nhằm tạo ra cách nói nghịch lí, bất ngờ để thể hiện được đúng nhận xét về đối tượng được nói đến.

Tác dụng của biện pháp tu từ nghịch ngữ:

- Tạo ra hiệu quả nghệ thuật: Làm cho câu văn trở nên sinh động, hấp dẫn, gây ấn tượng mạnh.

- Làm nổi bật ý nghĩa: Nhấn mạnh vào một khía cạnh đặc biệt của vấn đề.

- Gây bất ngờ: Kích thích sự tò mò, hứng thú của người đọc.

- Tăng sức biểu cảm: Thể hiện rõ nét tình cảm, thái độ của người n

Ví dụ về biện pháp tu từ nghịch ngữ:

(1) "Càng có ít đi, tôi càng có nhiều." (Nghĩa đen thì vô lý, nhưng nghĩa bóng có thể ám chỉ việc từ bỏ những thứ không cần thiết, những gánh nặng, để có được sự tự do, bình yên và hạnh phúc tinh thần.)

(2) "Sự thật đau lòng nhất là sự thật không bao giờ được nói ra." (Mâu thuẫn ở chỗ sự thật thường được cho là mang lại sự rõ ràng, nhưng trong trường hợp này, việc sự thật được giữ im lặng lại gây ra nỗi đau lớn nhất.)

(3) "Tôi biết một điều rằng tôi không biết gì cả." (Câu nói nổi tiếng của Socrates. Về mặt logic, nếu bạn biết một điều, thì bạn không hoàn toàn không biết gì. Tuy nhiên, ý nghĩa sâu xa là sự nhận thức về giới hạn của kiến thức bản thân, mở ra sự khiêm tốn và tinh thần học hỏi.)

Lưu ý: Thông tin Nghịch ngữ là gì? Tác dụng của biện pháp tu từ nghịch ngữ? Cho ví dụ về biện pháp tu từ nghịch ngữ? chỉ mang tính chất tham khảo.

Nghịch ngữ là gì? Tác dụng của biện pháp tu từ nghịch ngữ? (Hình từ Internet)

Đặc điểm và tác dụng của nghịch ngữ là nội dung được học trong chương trình Ngữ văn lớp mấy?

Căn cứ theo quy định tại Chương trình Giáo dục phổ thông môn Ngữ văn ban hành kèm theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT quy định về nội dung kiến thức tiếng việt lớp 12 như sau:

KIẾN THỨC TIẾNG VIỆT

1. Giữ gìn và phát triển tiếng Việt

2. Lỗi logic, lỗi câu mơ hồ và cách sửa

3.1. Biện pháp tu từ nói mỉa, nghịch ngữ: đặc điểm và tác dụng

3.2. Kiểu văn bản và thể loại

- Văn bản nghị luận: vai trò của các luận điểm, lí lẽ và bằng chứng; mục đích, tình cảm và quan điểm của người viết; các biện pháp làm tăng tính khẳng định, phủ định trong văn bản nghị luận; cách lập luận và ngôn ngữ biểu cảm; bài phát biểu trong lễ phát động một phong trào hoặc một hoạt động xã hội; bài nghị luận về một vấn đề có liên quan đến giới trẻ; bài nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm văn học cùng hoặc khác về thể loại

- Văn bản thông tin: giá trị của đề tài, thông tin chính của văn bản; các loại dữ liệu và độ tin cậy của dữ liệu; thư trao đổi công việc; báo cáo kết quả của bài tập dự án hay kết quả nghiên cứu về một vấn đề tự nhiên hoặc xã hội

Theo đó, đặc điểm và tác dụng của nghịch ngữ là nội dung được học trong chương trình Ngữ văn lớp 12.

Yêu cầu cần đạt đối với đọc hiểu văn bản văn học trong chương trình Ngữ văn lớp 12?

Căn cứ theo quy định tại Chương trình Giáo dục phổ thông môn Ngữ văn ban hành kèm theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT quy định về yêu cầu cần đạt đối với đọc hiểu trong chương trình Ngữ văn lớp 12 như sau:

Văn bản văn học

Đọc hiểu nội dung

- Phân tích được các chi tiết tiêu biểu, đề tài, câu chuyện, sự kiện, nhân vật và mối quan hệ của chúng trong tính chỉnh thể của tác phẩm; đánh giá được vai trò của những chi tiết quan trọng trong việc thể hiện nội dung văn bản.

- Phân tích và đánh giá được chủ đề, tư tưởng, thông điệp mà văn bản muốn gửi đến người đọc thông qua hình thức nghệ thuật của văn bản; phân tích sự phù hợp giữa chủ đề, tư tưởng và cảm hứng chủ đạo trong văn bản.

- Phân tích và đánh giá được giá trị nhận thức, giáo dục và thẩm mĩ của tác phẩm; phát hiện được các giá trị văn hoá, triết lí nhân sinh từ văn bản.

Đọc hiểu hình thức

- Nhận biết được một số đặc điểm cơ bản của phong cách cổ điển, hiện thực và lãng mạn qua các tác phẩm văn học tiêu biểu đã học.

- Nhận biết và phân tích được một số yếu tố của truyện truyền kì như: đề tài, nhân vật, ngôn ngữ, thủ pháp nghệ thuật,…; đánh giá vai trò của yếu tố kì ảo trong truyện truyền kì, liên hệ với vai trò của yếu tố này trong truyện cổ dân gian.

- Nhận biết và phân tích được một số yếu tố của tiểu thuyết (hiện đại, hậu hiện đại) như: ngôn ngữ, diễn biến tâm lí, hành động của nhân vật,...

- Phân tích và đánh giá được sự phù hợp của người kể chuyện, điểm nhìn trong việc thể hiện chủ đề của văn bản.

- Nhận biết và phân tích được một số yếu tố của thơ trữ tình hiện đại như: ngôn ngữ, hình tượng, biểu tượng, yếu tố tượng trưng, siêu thực trong thơ,...

- Nhận biết và phân tích được một số yếu tố của hài kịch như: ngôn ngữ, xung đột, hành động, nhân vật, kết cấu, tình huống, thủ pháp trào phúng,...

- Nhận biết và phân tích được một số yếu tố của phóng sự, nhật kí hoặc hồi kí như: tính phi hư cấu và một số thủ pháp nghệ thuật như: miêu tả, trần thuật; sự kết hợp chi tiết, sự kiện hiện thực với trải nghiệm, thái độ và đánh giá của người viết,...

Liên hệ, so sánh, kết nối

- Vận dụng được những hiểu biết về tác giả Hồ Chí Minh để đọc hiểu một số tác phẩm của tác giả này.

- Nhận biết và phân tích được quan điểm của người viết về lịch sử, văn hoá, được thể hiện trong văn bản.

- Vận dụng được kinh nghiệm đọc, trải nghiệm về cuộc sống và kiến thức văn học để đánh giá, phê bình văn bản văn học, thể hiện được cảm xúc, suy nghĩ của cá nhân về văn bản văn học.

- Phân tích và đánh giá được khả năng tác động của tác phẩm văn học đối với người đọc và tiến bộ xã hội.

- Vận dụng được kiến thức về lịch sử văn học và kĩ năng tra cứu để sắp xếp một số tác phẩm, tác giả lớn theo tiến trình lịch sử văn học; biết đặt tác phẩm trong bối cảnh sáng tác và bối cảnh hiện tại để có đánh giá phù hợp.

Đọc mở rộng

- Trong 1 năm học, đọc tối thiểu 35 văn bản văn học (bao gồm cả văn bản được hướng dẫn đọc trên mạng Internet) có thể loại và độ dài tương đương với các văn bản đã học.

- Học thuộc lòng một số đoạn thơ, bài thơ yêu thích trong chương trình.